ΦΑΝΟΣ ΣΚ'ΡΚΑΣ

Για να ακούσετε το συγραφέα να διαβάζει το κείμενο,
κάντε κλικ στον παρακάτω σύνδεσμο και περιμένετε.

ΑΚΟΥΣΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ (περίπου 17' λεπτά)


Ου Τρύγους

Ήρθιν ου Αύγουστους, σώθ’καν κι τ’ αλώνια, έμασιν ου κόσμους τα γινίματα, τά ’βαλιν στ’ αμπάρια, του στιάρ’ για του ψουμί τ’ς χρουνιάς, του κ’θάρ’ ταΐ για τα ζουντανά, οι αχυρώνις γιομάτις μι άχυρα, κι άμα τσάκ’σιν λίγου η ζέστα, χίρ’σαν στ’ αμπέλια να παρδαλίζ’ν τα σταφύλια.
Οι ντραγαταίοι, ταίριασαν τ’ς καλύβες κι τ’ς φλάχτρις στα ψηλότιρα τα δέντρα, να μπορούν να γλέπ’ν, όσο μακρύτιρα γένιτι.
Ανάρια τα κούτσουρα μι ασπρούσ’κις μες στ’ αμπέλια, να μην τα σ’μαδεύει εύκουλα ου κλέφτ’ς, γιάλτσαν απού νουρίς και γλύκαναν. Οι νοικουκυραίοι, μάζουναν απού κάνα δυο στου μαντήλ’, τα πάαιναν σπιτ’, να δουκιμάσ’ν όλ’ τα πρώϊμα κι ου τρανήτιρους ου πάπους να μουλουγήσ’.
– Άϊντι κι τ’ χρον’ κι καλόν τρύγουν. Να κρατήστι κάνα δυο για τ’ν Άη – Σωτήρα, να τα πάμι σ’ν Ικκλησιά.
– Πέτουν αυτόν του ρουφιάνου του ντραγάτ’, νά ’χ’ του νου τ’ φέτου, να μη λείψ’ ούτι ένα σπυρί.
Έστειλιν χαμπάρ’ ου Νάτσιους (1), μι τουν γιο τ’ του Ντίνα (2), στουν θ’ κό τ’ς του ντραγάτ’, απ’ φύλαγιν τ’ αμπέλια τ’ς Σκ’ρκας κι είχιν τ’ φλάχτρα φκιασμέν’ μι βρυζαμιά στου Σιόποτου (3), ουπάν στου καραγάτσ’ (4), κουντά στου νιρό.
Ου Τζήκας (5) ήταν ου ντραγάτ’ς. Χρόνια τώρα, ήξιριν όλα τα κτήματα κι τουν καθένα απ’ τού ’χιν. Ήταν ψίχα αρπαχτιάης, του χέρ’ τού ’χιν μακρύτιρου απ΄ότι χράζουνταν κι απ’ του σπιτ’, όλουν τον κιρό δεν έλειπιν καντίπουτα, όλα τά ’χειν, απ’ τα κιράσια π’ χιρνούσαν του Μάη, ως τα σταφύλια στουν τρύγου. Ήταν όλα θ’κα τ’ κι ας μην είχιν στ’ αμπέλι τ’, ούτι κιρασιά, ούτι κάνα άλλου δέντρου κι όλα τα κούτσουρα ήταν ξινόμαυρα σταφύλια, απ’ δεν τρώουνταν.
Τά’ξιραν οι νοικουκυραίοι αυτά, αλλά δεν μπουρούσαν να πουν κι τίπουτα, γιατί ήταν καλός ντραγάτ’ς. Φύλαγιν μέρα – νύχτα, ζημιές δεν γίνονταν, τα κουπάδια μι τα πρόβατα δε ζύγουναν κουντά στα κτήματα κι όλοι οι μ’κροί απ’ τ’ Σκ’ ρκα είχαν πάρ’ φρίξ’. Δεν κουτούσιν κάνας να κλέψ’ ούτι τζέρτζιλου, τ’ς ψουφούσιν απου δαρμόν μι τ’ βέργα ου Τζήκας.
Ζύγουναν οι μέρις για τουν τρύγου, οι νοικουκυραίοι, τοίμαζαν τα πράγματα. Έβγαναν πρώτα τα βαένια απ΄ τα μπουντρούμια κι τα γιόμουζαν νιρό, για να φουσκώσ’ν καλά. Κατέβαζαν τα γαλίκια κι τα καλάθια απ’ τ’ς γριντιές, τά ’ριχναν κι αυτά νιρό να σφίξ’ν. Κατέβαζαν τα πράμματα, άλουγα – μπλάρια κι γουμάρια, στουν αλμπάν’ (6) να τα καλιγώσ’ν, πιρνούσαν κι απ’ του σαμαρά να σ’ μασ’ν τα σαμάρια κι ου τρανός ου πάπους έστειλιν χαμπάρ’ σ΄όλου του σόϊ :
– Να ’ρθείτι, να βοηθήστι στουν τρύγου, όσ’ μπουρείτι, να σ’μάσουμι όλα τα σταφύλια σι μια μέρα. Ου κιρός του χινόπουρου είνι φόβιος, μην τσακώσ’ν τίπουτα βρουχές κι μας απομείν’ στ’ αμπέλ’. Κι άμα κάθουνταν στου νουβουρό κι ίγλιπιν όλην τ’ν ανακατουσιά, μουλουγούσιν μαναχός τ’ :
– Θέρους, τρύγους, πόλιμους, όλ’ στου ποδάρ’.
Έβγαλαν κιτάπ’ στου Δημαρχείου. Καμόσ’ γραμματ’ζμέν’ στέκουνταν κι του διάβαζαν κι σαν κινούσαν για φύβγα, οι αγράμματ’ στέκουνταν παραπίσου κι ρουτούσαν:
– Τι γράφ’ αρά του χαρτί, τι γίνκιν; Κι οι γραμματ’ζμένοι αποκρένουνταν:
– Γράφ’, πότι τα χειρίσ’ ου τρύγους φέτου.
– Για τ’ Σκ’ρκα πότι είνι, ρα; Ρώτσιν ου Νάτσιους πού ’ρθιν εκειν’ ’ν ώρα καβάλα στου γουμάρ΄.
– Στα Κουϊνιάρκα χιρνάει τ’ς δέκα απ’ του μήνα κι στ’ Σκ’ρκα τ’ς έντικα. Απουκρίθκιν ου άλλους απού μπρουστότιρα.
Κίν’τσιν ου Νάτσιους, αφού έμαθιν πότι τα τρυγίσ’ν, κούν’τσιν κι τα πουδάρια να βιαστεί του γουμάρ’ κι πάει στου σπίτι τ’ όλους έγνοια.
– Άϊντι, ήρθαν οι μέρις.
Έντικα απ’ του μήνα, έπιφτιν Κυριακή κι απ’ του Σαββάτου οι Σκαρκιώτ’, κατέφκαν στου παζάρ’, ν’ αγουράσ’ν, ότ’ χράζουνταν για φαΐ στουν τρύγου. Πέρασαν πρώτα απ’ τα χασαπλιά, αγόρασαν λίγου κρέας ψαχνό, ύστρα παρακάτ’ στου Μισκιάθ’κου, πήραν σπανάκια για ν’ πίτα κι κάνα δυο πλέχτρις νιρουκρόμ’δα. Τά ’βαλαν κι αυτά στουν τρουβά κι έκαμαν σιαπάν κατά τα μπακάλ’κα. Ικί πήραν κανα – δυό κουμμάτια μπάτζιουν για του καφαλτ’. Στου μπακάλ’κου τ’ς καρτιρούσαν οι μ’κροί. Πήραν τ’ς τρουβάδις κι τουν κουσιό, παν’ σπίτ’. Αυτοί έκατσαν για καμιά κούπα, να ξιαπουστασ’ν.
Πήραν οι γυναίκις τ’ς τρουβάδις, έβγαλαν τα πράγματα κι σι κάθι σπιτ’ η νοικουκυρά αποχειρήθκιν μι τ’ δ’λειά τ’ς. Στούμσαν πρώτα του κρέας, μι του τσικούρ’ στου κούτσουρου, για τ’ς κιφτέδις. Καθάρ’σαν τα νιρουκρόμ’δα, τά ’τριψαν στουν τρίφτ’ κι τά ’βαλαν σην παρσιά για τσιγάρ’σμα. Κουσκίντσαν τ’ αλεύρ’ για ’ν πίτα, έκουψαν κι έπλυναν τα σπανάκια, έβαλαν του μπάτζιου στου τρανό του π’νάκ’, κουκούλουσαν στου σουφρά κι κάνα δυο πλαστά ψουμί, νά ’νει έτοιμου απού βραδύς, γιατί χά να κινήσ’ν όλ’ καμιά ώρα νύχτα.
Δεν ξέρ’ κάνας, από πότι είναι του έθιμου, κάθι τρύγουν, όλις οι νοικουκυρές, να φκιάν’ του ίδιου φαΐ. Κιφτέδις μι κρουμμύδ’ στουν ταβά, πίτα μι σπανάκια κι για καφαλτ’ στ ’αμπέλ’, μπάτζιουν.
Κάνα δυο ώρις προτού φέξ’ η μέρα, σ’κώθκιν ου Νάτσιους, χίρσιν ν’ ανακατών’ στου νουβουρό, γαλίκια κι καλάθια, να τα βάν’ σ’ν αράδα κι ώσπου να γυρ’στεί, έφτασιν όξου ου κυρατζής ου Μίσιους (7) μι δυο άλουγα κι τρία μπλάρια, κανταριασμένα, του ένα πίσου απ’ τ’ άλλου.
Σ’κώθκιν κι ου γιος τ’ ου Ντίνας, ξύπνησαν οι μ’κρότεροι, τ’ αμψίδια τ’ Νάτσ’, ήρθαν κι άλλοι απ’ του σόϊ, φόρτουσαν τα γαλίκια κι τα καλάθια στα πράμματα κι τα λιανά τα σέα στου γουμαρ’ κι κιν’τσαν όλοι παρέα για τ’ αμπέλ’, απού’ταν στ’ Γαλαζιόπιτρα, κουντά στου Σιόπουτο.
Έφιξιν η μέρα άμα έφτασαν. Ξιφόρτουσαν κι ου Νάτσιους, κρέμασιν τ’ς τρουβάδις στ’ γκουρτσιά, πού ’ταν στουν όχτου.
Ου Μίσιους, έδισιν τα πράμματα σ΄ένα μπαΐρ’ να βουσκήσ’ν, πήραν όλ’ τα καλάθια κι απού ένα μαχαίρ’ στα χέρια κι ου Ντίνας σήκουσιν του γυαλί μι τ’ ρακί κ’ είπιν:
– Άϊντι μπιρικέτια, καλή χρουνιά κι τ’ χρον’ μ’ υγεία.
Αραδιάσ’καν, ου καθένας στ’ αυλάκι τ’ κι χίρ΄σαν να τρυγούν κι ου Νάτσιους, πήριν του θ’ κο τ’ του καλάθ’ κι χίρσιν να σιργιανάει σ’ όλου τ’ αμπέλ’, να διαλέξ’ σταφύλια, πού ’ταν για φαΐ. Μπατίκια, σαλουν’κιά, κρυστάλια κι χώρια τα κουρίθια, απ’ τά ’φκιαναν φούντις κι τα κριμνούσαν στ’ μισιά. Αυτά κρατούσαν πουλύ κι τά ’χαν για του χειμώνα.
Ύστρα απού κάνα δυο ώρις, γιόμουσαν τα γαλίκια. Πάει ου Μίσιους, ήφιριν τα πράμματα κουντά κι φόρτουσαν ν’ πρώτ’ τ’ στράτα, πέντι φουρτιά. Τσάκουσιν απ’ του καπίστρ’ τ’ φουράδα ν’ ψαρίθκ’, απ’ έβανιν πρώτ’, καντάριασιν κι τ’ άλλα απού πίσου, πίριν ου Κυρατζής ου Μίσιους του καμ’τσίκ’ στ’ άλλου του χέρ’ κι κίν’τσιν για του σπίτ’.
Ικεί, οι γυναίκις τά ’χαν όλα έτοιμα. Η Ματιώ, η γυναίκα τ’ Νάτσ’, έπλασιν ’ν πίτα, ’ν έβαλιν στου σ’νι, ταίριασιν του φαΐ μι τ’ς κιφτέδις στου κρουμμύδ΄ κι τό ’βαλιν στουν ταβά. Η Βασιλ’κούλα, τ’ Ντίνα η γυναίκα, η νύφ’, όξου στου νουβουρό, έστ’σιν τα βαένια για τα τσίπουρα ουρθά, βάρισιν κι έστριψιν τα κουφουτίλια (8), έβαλιν ’ν καρούτα κουντά, τ’ βόϊτσαν κι κάνα δυο – τρεις γειτόν’τσις. Άμα έσουσαν, έκατσαν όλις στου μιντιρλίκ’, πού ’ταν στου χαϊάτ’, κουντά στουν αργαλιό, να πιουν τουν καφέ κι να πάρ’ν μιαν ανάσα.
Ου πάπους ου Κουσταντής, ίφιριν φούρλα του νουβουρό, τά ’δειν όλα σουστά, έκατσιν κι αυτός κουντά στ’ς γυναίκις κι λέει:
– Άϊντι μαρ’ Βασιλ’κούλα, τά ’φκιασις όλα σουστά κι καλά, χαλάλ’ να σι γέν’, κατέβα τώρα στου κατώϊ, βγάλι μια κανάτα κρασί, να κιράσουμι τουν Κυρατζή απ’ τα φέρ’ τα σταφύλια, να πιω κι ’γώ καμιά ρουφ’σιά να ξιαρ’χάνου.
Ου Μίσιους, μι τα πράματα φουρτουμένα τα γαλίκια μι τα σταφύλια, ζύγουσιν σην Τσιάμπρα κι ικεί στ’ Κύρ’ τ’ αλών΄ (9), στουν πλάτανου, στέκουνταν καμιά δικαρά μ’κροί. Βγήκαν μπρουστά οι μ’κροί κι τουν είπαν:
– Μπάρμπα, δώ μας κάνα σταφύλ’! Κι ου Μίσιους τ’ς απάντ’σιν:
– Χόριψέ τι τουν τραχήλ’. Κι δεν σταμάτσιν.
Άμα είδαν οι μ’κροί, ότι δε σταματάει ου Κυρατζής, άφ’καν κι πέρασαν όλα τα πράμματα κι σούντ’σαν στου πάτου στου μπλάρ’, ν’ αρπάξ’ν ότ’ προυφτάσ’ν. Τ’ς γλέπ’ ου Μίσιους, γυρνάει πίσου κι τ’ς χιρνάει μι του καμ’τσίκ’ όπ’ τ’ς έπιρνιν κι κάμ’ν οι μ’ κροί, στα κλαδιά ξιαπόστασαν μι μιαν ανάσα. Κι άμα σταμάτ’σαν λέει ένας:
– Όϊ, τι άγρους μπάρμπας είνι αυτός, ούτι σπυρί δε μας άφ’κιν να πάρουμι!
Στου σπίτ’, οι γυναίκις άν’ξαν τ’ς πόρτις κι σέφ’καν τα πράμματα φουρτουμένα στου νουβουρό. Βόϊτσαν του Μίσιου κι ξιφόρτουσαν τα γαλίκια μι τα σταφύλια, έμασιν ου Μίσιους τα φουρτώματα στα σαμάρια, τα καντάριασιν κι τότι βγήκιν ου πάπους μι ’ν κανάτα στου χέρ’ κι του κατουστάρ’ κι είπιν του Μίσιου:
– Άϊντι, σύναξι ένα κρασί για του χαϊρλίθκου, να πααίν’ καλά ου τρύγους. Άμα ίπχιν του κρασί αυτός, είπιν τ’ Ματιώ:
– Είπιν ου Νάτσιους, σ’ ν άλλ’ τ’ στράτα, νά ’χτει έτοιμου του φαΐ για να του πάρου. Κι να πατήστι τα σταφύλια κι να φουρτώσου τ’ άδεια τα γαλίκια.
Δεν πρόφτασιν να κινήσ’ ου Μίσιους κι η Ματιώ, έκαψιν τ’ς γάστρις στου μπαχτσέ κι έβαλιν ν’ πίτα κι τουν ταβά μι του φαΐ νά ’νει έτοιμου ως ν’ ώρα. Η Βασιλ’κούλα, πόδισιν τσ’ γαλότσις, ρίθ’κιν σην καρούτα κι χίρ’σιν να πατάει σταφύλια. Οι άλλις οι γυναίκις, άδειαζαν ένα – ένα τα γαλίκια, μιαν μάζουνιν του μούστου πότριχιν σην κουπάνα, η άλλην άδειαζιν τα τσίπουρα απού ’ν καρούτα κι τά ’ριχνιν μεσ’ στα ουρθά τα βαένια, όλα αντάμα.
Έκαστιν κι ου πάπους ου Κουσταντής στου μιντιρλίκ’, απούταν στου χαϊάτ’, έριχνιν κι απού καμιά ρουφ’σιά κρασί κι μουλουγούσιν μαναχός τ’:
– Φέτου τα σταφύλια είνι καλά φτασμένα, τα φκιάσουμι καλό κρασί.
Ως να γυρίσ’ ου Μίσιους ου Κυρατζής μι τα πράμματα στ’ αμπέλ’, οι άλλ’, είχαν γιμώσ’ τα γαλίκια κι έκατσαν να καφαλτίσ’ν, κάτ’ απ’ τ’ γκουρτσιά. Έστρουσαν του σουφρά, έβγαλιν ου Νάτσιους απ΄τουν τουρβά του π’νάκ’ μι του μπάτζιου κι τα πλαστά, έκουψιν κουμμάτια μι του μαχαίρ’ , ίφιριν κι σταφύλια απ’ τα διαλιγμένα κι σήκουσιν πρώτους του γυαλί μι τ’ ρακί κι είπιν:
– Άϊντι κι τ’ χρόν’ παραπάν’!
Δεύτερ’ στράτα μι φουρτουμένα τα γαλίκια, γιουμάτα σταφύλια ου Μίσιους, κι σαν τουν είδαν οι μ’κροί να κατηφουρίζ’ κι να πιρνάει απ΄τ’ αλών’, σκρόπ’σαν γύρου – γύρου κι τηρούσαν απού μακρά.
Ξιφόρτουσαν στου νουβουρό τα γιουμάτα κι φόρτουσαν τ’ άδεια. Η Ματιώ είχιν έτοιμ’ ν’ πίτα κι τσ’ κιφτέδις στουν ταβά. Πήριν ου Κυρατζής τουν ταβά κι τουν έβαλιν πλάκα σ’ ένα γαλίκ’ μέσα. Καβαλίκιψιν η Ματιώ ’ν ψαρίθ’κ’ τ’ φουράδα, πήριν του σ’νι ’ν πίτα, σκιπασμένου μι του σουφρά. Ου Μίσιους, καβαλίκιψιν τ’ άλλου τ’ άλουγου, τουν αλ’τζέ (10) κι κίν’τσαν ξανά για τ’ αμπέλ’. Λέει τότι η Ματιώ:
– Πόσα σταφύλια είνι ακόμα Μίσιου; Κι αυτός αποκρίθ’κιν:
– Μια στράτα ακόμα γιουμάτ’ κι άμα πιρισέψ’ κάνα φουρτιό, τα φουρτώσ’ ου Νάτσιους κι του γουμάρ’.
Άμα έφτασαν στ’ αμπέλ’, οι τρυγηταίοι κόντιβαν να του σώσ’ν. Τρία τέσσιρα αυλάκια είχαν απουμείν’, φώναξιν η Ματιώ μιαν αμψιά τ’ς κι τ’ λέει:
– Κάτσι ιδώ στ’ γκουρτσιά, να φλάγ’ς τα σέα κι δώμ’ του καλάθ’, να σιβώ κι ιγώ να τρυγήσου λίγου, να κάμου τ’ αντέτ’.
Σαν έσουσαν, έβγαλαν τα γαλίκια όξου, νά ’νει έτοιμα κι στρώθ’καν όλ’ σταυρουπόδ’, να φάν για μισ’μέρ’. Ώσπου να κόψ’ ’ν πίτα η Ματιώ κι να μοιράσ’ τα κουμμάτια, έφτασιν ου Τζήκας ου ντραγάτ’ς.
– Καλ’μέρα σας κι τ’ χρόν’ τουν τρύγου σας, καλό έξουδου του κρασί κι του τσίπουρου, σι γιουρτάσια, σ’ αρραβώνις κι χαρές να τα κιράστι.
– Έλα ρα Τζήκα, απάν’τσιν ου Νάτσιους, τώρα πού ’ρθεις τα κάτς, να σι φλέψουμι, είνι η μέρα σ’ σήμιρα. Αφού έφαγαν καλά, ίφιραν κι μια φούρλα όλοι τ’ φ’τσέλα μι του κρασί, σ’κώθ’καν, φόρτουσαν τα γαλίκια στα πράμματα, τ’ς βόϊτσιν κι ου Τζήκας, έμασαν τα λιανά τα σέα κι κίν’τσαν για του σπίτ’, απουσταμέν’, αλλά μι χαρά πιρίσια, γιατί όλα παν καλά φέτου.
Σην πόρτα, τσ’ καλουσώρ’σιν ου πάππους ου Κουσταντής, μη ’ν κανάτα του κρασί στου ένα του χέρ’ κι μη ’ν κούπα στ’ άλλου. Ήπχιαν όλοι απού ένα. Ήπχιν κι αυτός όσου απόμ’νιν σην κανάτα. Πέρασαν όλ’ στου νουβουρό, ξιφόρτουσαν τα πράμματα, πλέρουσιν ου Νάτσιους τουν Κυρατζή κι αραδιάσ’καν όλ’ στου χαϊάτ’ να ξιαπουστάσ’ν. Έβγαλιν η Βασιλ’κούλα ακόμα μια κανάτα μι κρασί, ήπιαν απού ’κόμα ένα κι ου Νάτσιους τ’ς είπιν:
– Άϊντι, σήκουτι να σ’ μάσουμι τη δ’λειά, να πατήσουμι όσα χρηστούν, να γιουμώσ’ν τα βαένια κι ταχιά απ’ τα τραβήξουμι του κρασί για του κατώϊ, πατούμι κι τ’ άλλα.
Αποχειρίθ’κιν ου καθένας τη δ’λειά τ’. Ου Κυρατζής, έμασιν τα πράμματα κι έφυγιν κι ου πάππους ου Κουσταντής, να μη σταματάει του στόμα τ’, σ’ όλα μέσα. Να λέει τουν έναν, πως να πατήσ’ τα σταφύλια σην καρούτα, τουν άλλουν πως να μασ’ του μούστου, τ’ς γυναίκις, να σ’κώσ’ν του γαλίκ’ μι τα γλυκά τα σταφύλια, να του βάλ’ν στουν ίσκιου. Είπιν – είπιν, ώσπου δεν άντιξιν ου Νάτσιους, ου γιος τ’ κι τουν παράμασιν:
– Όϊ, σύρι κάτσι στου μιντιρλίκ’ κι μι φερ’ς φούρλις στ’ μέσ’, γιατί μας αμπουδάς, δεν μπουρούμι να κάμουμι τη δ’λειά μας. Γύρ’σιν ύστ’ρα, στ’ γυναίκα τ’ τ’ Ματιώ κι τ’ν είπιν:
– Καλά μαρ Ματιώ, ήταν ανάγκ’ να τουν δώστι ’ν κανάτα μι του κρασί; Δεν τουν έφτανιν ένα κατουστάρ’;
Κάνας δεν απουκρίθ’κιν, γιατί ου Νάτσιους, τά ’πειν λίγου αγριμένους. Ου πάππους ου Κουσταντής, κρέμασιν του κεφάλ’ κι πάει κι έκατσιν στου μιντιρλίκ’. Τσ’ ίφιριν όλνους φούρλα μι τα μάτια κι μι παράπουνου, πήριν ν’ κανάτα απ’ του παραθύρ’, γιόμουσιν του κατουστάρ’, του σήκουσιν κι φώναξιν:
– Άϊ, σ’ υγείαν κι τ’ χρόν’ ου τρύγους!
– Άϊντι πάππου, τήρα θάρουμ’ του σώντ’ς του κρασί, να μην αφήκ’ς κάνα δράμι για ιλιάτσ’!, τουν είπιν ου Ντίνας ου αμ’ψιός τ’.
– Ιά, τα σι δώσου του δέκατου κι ισένα Ντίνα, έχουμι τ’ς άλλνους μι τα χούϊατ’ς, έχουμι κι σένα απ΄ ουπάν. Σάματ’ τα πααίνου να τ’ αγουράσου, θ’κόμας είνι του κρασί, για να πίνουμι το ’χουμι, δεν πλένουμι τα πουδάρια. Όπουτι θέλου, κατιβαίνου στου κατώϊ κι βγάνου, το ’χουμι σύρει βγάλει, όχ’ σύρει πάρει.
– Καλά ρα πάππου, μην αψιόνισι, μια ουμιλία είπα. Τουν απάντσιν ου Ντίνας.
Θέλ’τς του κρασί, θέλ’τς του γινάτ’, μούλουξιν ου πάππους. Γιόμουσιν πάλι του κατουστάρ’, ίπχιν λίγου κι μολόγησιν μαναχός τ’:
– Έλα ντε τώρα μι τ’ς μιξαρέοι, θέλ’ κι ου Ντίνας να μη βάλ’ τιρμπιέν, σα νά ’μι χτισ’νός, βγήκιν τ’ αυγό να ουρμινέψ’ ν’ αρνίθα.
Άμα σώθ’κιν ου τρύγους στ’ αμπέλ’ τ’ Νάτσ’, πατήθ’καν τα σταφύλια κι γιόμουσαν τα βαένια κρασί κι τσίπουρα αντάμα. Αυτά γίνγκαν ’ν Κυριακή. Τ’ Δευτέρα μι του καλό, χίρ’σαν στου σπίτ’ οι άλλις οι δ’λειές. Πρώτα τράβηξαν του μούστου κι γιόμουσαν τα βαένια στου μπουντρούμ’, για να γέν’ του κρασί. Κράτσαν, η Ματιώ μι τ’ Βασιλ’κούλα, ένα χάλκουμα γιουμάτου μούστουν, να φκιάσ’ν του πιτμέζ’ κι τ’ μουστόπ’τα. Διάλιξαν τα σταφύλια τα κουρίθια, τά ’δισαν μι σκ’νί δυό – δυό κι τα κρέμασαν φούντις στ’ μισιά.
Όλ’ μέσα στου σπίτ’ σ’ν ώρα τ’ς κι ου καθένας μι τη δλειά τ’. Σ’κώθκιν κι ου πάππους ου Κουσταντής, μουχμουρλούς κι μπουτζουμένους, έκατσιν πάλι στου μιντιρλίκ’ κι αγνάντιβιν του σαλαβάτ’ στου νουβουρό, δίχους να λέει τίπουτα. Μούγκι σιλουϊούνταν κι κ’νούσιν που κι που τα χέρια. Θέλτσιν πάλι ου Ντίνας να τουν πειράξ’ λίγου κι τουν είπιν:
– Τι μας έπαθις πάππου σήμιρα κι δεν ουμιλάς; Αφουρμή ήθιλιν ου πάππους ου Κουσταντής, σ’κώθ’κιν ουρθός, πήριν ένα κατουστάρ’, πήγιν στου βαέν’ πό ’τριχιν ου μούστους κι του γιόμουσιν. Δουκίμασιν λίγου στου στόμα κι είπιν:
– Τα χουράφια, μας βγάν’ του στιάρ’, για να ’χουμι ψουμί να ζούμι κι τ’ αμπέλια, μας δίν’ του κρασί να πίνουμι κι να γλιντούμι.

1 Νάτσιους= Αθανάσιος
2 Ντίνας= Κωνσταντίνος
3 Σιόποτο= τοπωνύμιο περιοχής δυτικά της Κοζάνης
4 καραγάτσ’= φτελιά
5 Τζήκας= Ζήσης

6 αλμπάν’τς= πεταλωτής

7 Μίσιους= Μιχάλης
8 κουφουτύλια= κούφιες τάπες για βαρέλια

9 τ’ Κύρ’ τ’ αλών’= το αλώνι του Κύρου, στη σημερινή θέση όπου γίνεται ο φανός της Σκ’ρκας
10 αλ’ τζές= άλογο με χρώμα ανοιχτό κόκκινο